Ontlastingtransplantatie voor Clostridium Difficile en meer (overzichtsartikel)
Transplantatie van darmflora via ontlastingtransplantatie is in opmars in de behandeling bij terugkerende Clostridium difficile (C. difficile) infecties. Daarnaast lijkt deze behandeling ook een rol te spelen bij andere ziekten.
Bij ontlastingtransplantaties wordt de darmflora van een gezond persoon overgezet naar de darmen van een persoon met een bepaalde ziekte. Ontlastingtransplantatie is in de publiciteit gekomen naar aanleiding van enkele studies waarmee is aangetoond dat dit werkzaam blijkt te zijn bij C. Difficile infecties en wellicht bij andere (maag-, darm-)aandoeningen.
Een infectie met C. difficile zorgt voor een darmontsteking met diarree. Dit wordt vaak veroorzaakt door antibioticagebruik, waardoor de darmflora wordt verstoord en C. Difficile in de darmflora de overhand krijgt. Naar schatting komt deze infectie 500.000 tot drie miljoen keer voor per jaar in de VS.
Op dit moment krijgen patiënten met C. difficile een behandeling antibiotica (bijv. vancomycine, metronidazol) als eerste keus. De meeste patiënten reageren hier goed op, maar bij 15-35% komt de infectie weer terug. Patiënten bij wie de infectie eenmaal is teruggekeerd, hebben 45% kans op een tweede terugkeer en die groep heeft vervolgens 65% kans op een derde terugkeer van de infectie. Antibiotica lijken in deze situatie weinig werking meer te hebben, waardoor ontlastingtransplantatie een redelijk en simpel alternatief lijkt.
Deze transplantatie kan op verschillende manieren plaatsvinden: via een neusmaagsonde, neusdarmsonde, gastroscopie (inwendig maagonderzoek) en klysma. Alle studies die op dit moment verschenen zijn tonen allemaal opvallend herstel zonder noemenswaardige bijwerkingen. Uit een recente meta-analyse blijkt dat 92% van de patiënten geneest van de terugkerende C. difficile infectie, waarbij de uitkomsten in de studies varieerden tussen de 81-100%.
Ontlastingtransplantatie lijkt naast bij C. difficile infectie ook mogelijk te werken bij inflammatoire darmziekten (IBD), prikkelbare darmsyndroom (PDS) en obstipatie.
Note: Dit stuk is geschreven door Linda Wanders, arts-onderzoeker Maag-, Darm- en Leverziekten