Bevolkingsonderzoek darmkanker 2013 redt misschien duizenden levens per jaar
In 2013 wordt een nationaal bevolkingsonderzoek voor darmkanker in heel Nederland geïntroduceerd. Dit zal waarschijnlijk duizenden doden voorkomen. De organisatie en planning van het programma hebben 10 jaar in beslag genomen, maar volgens professor Ernst Kuipers, hoofd van de afdeling Gastro enterologie en Hepatologie van het Academisch Ziekenhuis in Rotterdam, die met journalisten sprak tijdens de 20ste United European Gastroenterology Week (UEG Week 2012, Europa’s grootste gastro enterologische congres) in Amsterdam, is dit het wachten waard geweest. “We zijn ontzettend blij dat na zeer zorgvuldige voorbereiding en analyse van uitgebreide pilotonderzoeken1 ons nationale bevolkingsonderzoek groen licht heeft gekregen”, vertelde hij. “Het zal waarschijnlijk een aanzienlijk effect hebben op het aantal sterfgevallen als gevolg van darmkanker in Nederland en is van groot belang voor de bevolking van ons land.” “De vroege stadia van darmkanker zijn relatief gemakkelijk te behandelen, met een goede kans op genezing”, legt prof. Kuipers uit. “Belangrijke alarmsignalen zijn onverklaarbare veranderingen van het gedrag van de darmen, zoals het ontstaan van obstipatie of diarree, bloed in de ontlasting, aanhoudende buikpijn en/of onverklaarbaar gewichtsverlies en anemie.
Darmkankertest
Darmkanker wordt meestal door het uitvoeren van twee soorten testen aangetoond: een fecale occult bloedtest (FOBT) en colonoscopie. De FOBT wordt uitgevoerd met een monster van de ontlasting dat thuis met behulp van een kit is opgevangen. Hierbij kunnen onzichtbare sporen van bloed in de ontlasting worden aangetoond en dat kan een aanwijzing zijn voor een poliep of kankerachtige laesie. Als de uitslag van de FOBT positief is, wordt de persoon doorverwezen voor colonoscopie, waarbij de hele dikke darm met behulp van een endoscoop kan worden onderzocht. “Colonoscopie is de gouden standaard voor het aantonen van poliepen en darmkanker”, vertelt prof. Kuipers. “De meeste poliepen kunnen worden verwijderd tijdens de initiële colonoscopieprocedure, waardoor de kans dat ze zich ontwikkelen tot darmkanker aanzienlijk wordt verkleind.”
Het nationale bevolkingsonderzoek
Bij het nationale bevolkingsonderzoek voor darmkanker in Nederland zullen mannen en vrouwen tussen de 55 en 75 jaar elke 2 jaar worden onderzocht met behulp van een zelf uit te voeren FOBT. Er zullen thuis monsters van de ontlasting moeten worden genomen met behulp van een speciale kit. Deze worden naar een laboratorium gestuurd om getest te worden. Mensen met een positieve uitslag van de FOBT zullen worden uitgenodigd voor een colonoscopie-onderzoek. Het programma zal in fasen worden ingevoerd. De eerste uitnodigingen zullen in september 2013 worden verstuurd naar mensen tussen de 65 en 75 jaar. “Dit is een enorme onderneming”, aldus prof. Kuipers. “Als het programma eenmaal loopt, zullen meer dan 2 miljoen mensen per jaar worden uitgenodigd voor het onderzoek en zullen naar verwachting 1,3 miljoen FOBT’s worden geanalyseerd. Dit zal vermoedelijk leiden tot ongeveer 70.000 colonoscopie-onderzoeken per jaar, die een aanzienlijke impact zullen hebben op gastro-enterologen in het hele land. De werklast zal hierdoor met ongeveer 50% toenemen.” Prof. Kuipers is ervan overtuigd dat gastro-enterologen alles zullen doen dat binnen hun vermogen ligt om een eersteklas service af te leveren en te voldoen aan de vereiste strenge kwaliteitsnormen. “Op de lange termijn zullen jaarlijks ongeveer 2400 mensen baat hebben bij dit nationale bevolkingsonderzoek, die anders aan darmkanker zouden zijn overleden, en nog een groter aantal mensen die anders een intensieve oncologische behandeling nodig zouden hebben gehad”, zegt prof. Kuipers. “Als gastro-enterologen zijn we trots op ons aandeel in dit nieuwe initiatief op het gebied van de volksgezondheid, dat de gevolgen van darmkanker in Nederland voor altijd moet gaan verbeteren.”
Bron: National Institute for Public Health and the Environment. Feasibility Study Into Population Screening for Bowel Cancer; 2011. Available at: http://www.rivm.nl/dsresource?objectid=rivmp:119989&type=org&disposition=inline