Dieet

Fabels en feiten over diëten

We weten inmiddels steeds beter hoe belangrijk onze darmen zijn voor onze gezondheid. Gezonde darmen zijn vrijwel inherent aan een goede gezondheid. Naast de toenemende kennis, ontstaat er ook toenemende verwarring over hoe we ons dieet moeten aanpassen om onze darmen zo gezond mogelijk te houden. Zo’n 15% van de Nederlandse bevolking heeft een prikkelbare darm (PDS) en is dus zoekende. Hoe pak je dat nou aan? Kun je dan alles wel eten? Is er een dieet dat werkt en ook veilig is bevonden?

Onderstaand een uiteenzetting van de vier bekende diëten en het bewijs of de fabels daaromtrent:

 

Het glutenvrije dieet

Er zijn reeds vele kookboeken gewijd aan het glutenvrije dieet. Van oorsprong is dit dieet ontwikkeld voor mensen met coeliakie (glutenallergie). Maar sinds enkele jaren staat het glutenvrije dieet ook bij PDS-patiënten (en zelfs bij mensen zonder darmproblemen) in de belangstelling. PDS-patiënten ervaren na het eten van gluten bevattende voeding zoals brood vaak darmklachten. Men vermoedt dat overgevoeligheid/intolerantie voor bepaalde koolhydraten in brood, zoals de zogenoemde fructanen, oorzaak van de klachten kan zijn. Het lijkt dus niet dat de gluten, maar de fructanen de boosdoeners zijn.

 

Het Low FODMAP dieet

Het vermoeden van overgevoeligheid voor verscheidene koolhydraten (FODMAP’s) is voor mensen met een prikkelbare darm vaak een reden om het Low FODMAP dieet te proberen. Van alle diëten is dit het meest wetenschappelijk onderbouwde dieet waar ook artsen en ziekenhuizen zich mee bezig houden. Het Low FODMAP dieet is het enige bewezen effectieve dieet voor mensen met het PDS. Ook bij andere darmaandoeningen zoals inflammatoire darmziekten lijkt het effectief te zijn. Het is een tijdelijk dieet van waarin FODMAP’s worden weggelaten en vervolgens weer worden geherintroduceerd om te kijken welke FODMAP’s voor jou wel of niet geschikt zijn. Door verkeerde of langdurige toepassing van het dieet kan een tekort aan essentiële voedingsstoffen ontstaan, daarom is begeleiding van een arts of diëtist belangrijk. Het calciumgehalte kan bijvoorbeeld –ten gevolge van een verminderde inname van melkproducten- aan de lage kant zijn. Én mogelijk krijg je tijdelijk wat minder vezels binnen. Ten aanzien van de lange termijn effecten van het low FODMAP dieet zijn er nog wel wat onduidelijkheden die moeten worden opgehelderd.

 

Het Raw Food dieet

Het Raw Food dieet was lange tijd heel hip. Mensen met prikkelbare darmen voelen zich echter niet altijd lekker bij al die rauwkost, het geeft soms gasvorming en buikpijn. Al die ongekookte groenten bevatten namelijk een plantaardige celwand met voedingsvezels die alleen door bepaalde bacteriën in de dikke darm kunnen worden afgebroken. Dan moet je dus wel voldoende van deze bacteriën in huis hebben. Als je je realiseert dat de moderne westerse mens ongeveer 15 tot 20 gram vezels per dag consumeert terwijl onze verre voorouders maar liefst 100 gram vezels per dag binnenkregen begrijp je dat onze darmen die grote hoeveelheid vezels niet meer aankunnen. De mensheid is in de loop der tijd veel bacteriestammen die geschikt zijn voor het verteren van díe vezels, kwijtgeraakt. En dat betekent dus dat onze huidige samenstelling van darmbacteriën al dat werk niet aankunnen. Een groot deel van deze ongekookte groenten kun je dus niet verteren en kun je geen voedingsstoffen uit opnemen. Daarom is het koken van groenten zo slecht nog niet, ook dan krijg je vezels binnen.

 

Het mediterrane dieet

The zogenaamde ‘Blue Zones’ zijn gebieden in de wereld waar mensen heel oud worden. Een aantal gebieden in Italië en Griekenland valt eronder. Behalve de leefstijl, familie- en klimaatomstandigheden is het mediterrane dieet ook een factor voor die goede gezondheid. Anders dan veel moderne diëten is het mediterrane dieet niet gekunsteld maar echt een origineel en gevarieerd dieet met veel groenten, fruit, noten en granen, ook olijfolie en vis en in mindere mate kip, vlees en melkproducten. Een glas rode wijn is ook toegestaan. De kracht van het dieet ligt in de combinatie van alle individuele componenten en wellicht levert de ambiance en sfeer (met tijd en aandacht in ontspannen sfeer eten met familie) ook een bijdrage aan de gezondheidseffecten. Want die zijn er, dat blijkt uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken. Tekorten zullen bij dit dieet niet snel ontstaan. Helaas volgen veel mensen in mediterrane landen niet meer hun eigen dieet en zie je steeds meer fastfood in die regio’s.

Bronnen:

 

Meer over gezonde voeding? Kijk hier >