Ontlastingstransplantatie bij colitis ulcerosa
Colitis ulcerosa is een chronische ziekte waarbij de dikke darm van tijd tot tijd ontstoken is. Het lijkt er op dat het een auto-immuunziekte is, maar men denkt ook dat omgevingsfactoren en darmflora een belangrijke rol spelen in het opvlammen van de ontsteking. Een mogelijke manier om de darmflora te ‘resetten’ is middels ontlastingstransplantatie. Ontlasting van een gezonde donor wordt bij deze methode overgeplaatst naar een persoon met colitis ulcerosa. Amsterdamse onderzoekers hebben gekeken naar de werkzaamheid van ontlastingstransplantatie in de behandeling van colitis ulcerosa.
In totaal werden er vijftig mensen met milde tot matige colitis ulcerosa geselecteerd voor de studie. De ene groep kreeg ontlastingstransplantatie van een gezonde donor, terwijl de controlegroep zijn of haar eigen darmflora weer terug kreeg getransplanteerd. Bij aanvang van de studie en na drie weken vond er ontlastingstransplantatie via een neussonde plaats. Als eindpunt werd er gekeken naar klinische verbetering van de ontstekingen, daarnaast werd er ook nog gekeken naar veiligheid van de ontlastingstransplantatie en invloed op de darmflora na transplantatie.
Uiteindelijk vervulden 37 patienten de studie. Als er werd gekeken naar intention-to-treat analyse, behaalden 7 van de 23 patienten (30.4%) die donor-transplantatie kregen en 5 van de patienten in de controlegroep (n=25, 20.0%) het primaire eindpunt. Als er via de per protocol analyse werd gekeken, behaalden 7 van de 17 patienten (41.2%) met donor-transplantatie klinische verbetering, in de controle groep was dit 5 van de 20 patienten (25.0%) (P=0.29). Adverse events deden zich voor in 4 patienten, maar daarvan werd niet gedacht dat ze gerelateerd waren aan de ontlastingstransplantatie. Op 12 weken leek de darmflora van de ontvangers gelijk aan die van hun gezonde donoren. Klinische remissie leek geassocieerd te zijn met proporties Clostridium clusters IV en XIVa.
Uit de resultaten van deze studie komt niet naar voren dat er een klinische verbetering van de colitis ulcerosa optreedt na ontlastingstransplantatie. Wel werd er gezien dat de samenstelling van de darmflora na de ontlastingstransplantatie veranderde in de richting van de gezonde donor. Uitgebreidere studie zullen gedaan moeten worden om verder inzicht te krijgen wat voor rol ontlastingstransplantatie zou kunnen spelen in de behandeling van colitis ulcerosa.
Dit stuk is geschreven door drs. Linda Wanders, arts-onderzoeker maag-, darm- en leverziekten