Regels omtrent poeptransplantatie – Wie zijn er geschikt als donor en ontvanger?
Infecties met de darmbacterie Clostridium difficile (CD) komen regelmatig voor, vaak bij mensen met een verminderde weerstand en bij personen waarbij de darmflora (bacteriën in de darm) uit balans is gebracht door antibiotica. Klachten kunnen uiteenlopen van ernstige diarree, buikpijn, koorts en uitdroging. De eerste keus van behandeling is antibiotica om de Clostridium difficile bacterie uit te schakelen, maar helaas heeft dit ook veel effect op andere goede bacteriën. De darmflora heeft daarom moeite weer in balans te komen, waardoor CD infectie terug kan keren. Dit wordt met name gezien bij patiënten met inflammatoire darmaandoeningen (IBD) zoals Colitis Ulcerosa en de Ziekte van Crohn waarbij de darmwand is beschadigd door een chronische ontsteking.
Al jaren laten onderzoeken zien dat poeptransplantatie een effectieve behandeling kan zijn voor mensen met terugkerende CD infectie. Maar voor welke patiënten is deze behandeling een goede optie? Deze behandeling brengt wel legitieme vragen en zorgen met zich mee. Is het namelijk wel veilig om poep te transplanteren? Zo kunnen infecties van parasieten of virussen juist met ontlasting worden overgebracht.
Tot op heden waren er geen duidelijke richtlijnen over deze relatief nieuwe behandeling. Professionals van de British Society of Gastroenterology en Healthcare Infection Society hebben daarom richtlijnen opgesteld. Dit om de veiligheid te garanderen en de praktijk te optimaliseren omtrent poeptransplantaties. Hierbij is kritisch gekeken naar wat er wetenschappelijk bewezen is. De professionals hebben duidelijke adviezen gegeven wie in aanmerking komen voor de behandeling en welke procedure moet worden doorlopen om ontlasting veilig te kunnen doneren.
Ontvangers
Patiënten die tenminste twee maal een terugkerende CD infectie hebben gehad komen in aanmerking voor poeptransplantatie. Die patiënten hebben de infectie dus drie keer doorgemaakt. Patiënten die twee keer de infectie hebben doorgemaakt, maar veel risico hebben op een volgende terugkerende CD infectie moeten de behandeling ook aangeboden krijgen. Dit is het geval bij een ernstige of ernstig gecompliceerde CD infectie. De behandeling moet overwogen worden als de CD infectie niet goed geneest.
“Patiënten die tenminste twee maal een terugkerende CD infectie hebben gehad komen in aanmerking voor poeptransplantatie.”
Poeptransplantaties zijn niet geïndiceerd bij een eerste infectie met CD. Ook moet een eerdere infectie met CD minimaal voor tien dagen met antibiotica zijn behandeld. De eerste keus daarbij is metronidazol en daarna volgen vancomycine en fidaxomicine. Artsen moeten eerst deze drie middelen overwegen, daarna komt poeptransplantatie pas in beeld.
De belangrijkste groep die in aanmerking komen voor poeptransplantatie zijn IBD patiënten. Voor het starten van de behandeling moet wel worden uitgelegd dat er een klein risico is op een toename van klachten (exacerbatie) van IBD.
Donoren
De Britse professionals hebben een strenge selectieprocedure opgesteld voor donoren. Zo mag de donor geen ernstige virussen bij zich dragen zoals HIV, hepatitis of (doorgemaakte) tuberculose. Ook mag de donor geen andere risicofactoren hebben op infecties met virussen, zoals recente tattoos en acupunctuur, maar ook drugsgebruik en hoog risico seksueel gedrag zijn verboden. Een scala aan andere aandoeningen zijn niet geschikt als donor voor poeptransplantatie.
“De donor mag geen ernstige virussen bij zich dragen..”
Hieronder vallen darmaandoeningen als coeliakie, collitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. Maar ook patiënten met syndromen als het prikkelbare darm syndroom (PDS), fibromyalgie, chronisch vermoeidheid syndroom en chronische pijn syndromen zijn niet geschikt. De donor mag geen antibiotica kuur hebben gehad in de 3 maanden voor donatie en mag 6 maanden niet in de tropen zijn geweest. Ook worden het bloed en ontlasting van donoren getest op verschillende aandoeningen.
Al met al zijn er veel regels omtrent de poeptransplantatie, dit om de veiligheid van de patiënt te waarborgen. Niet alle patiënten die een CD infectie hebben doorgemaakt komen in aanmerking. Dit is wel het geval als de infectie twee maal terugkeert. De belangrijkste groep voor deze behandeling zijn IBD patiënten. Poeptransplantatie brengt wel een klein risico op exacerbatie van IBD met zich mee. Concluderend zijn de Britse richtlijnen een waardevolle bijdrage voor de praktijk en veiligheid omtrent poeptransplantaties.
Bron: Mullish BH, Nabil M, Segal JP, Mccune VL, Baxter M, Marsden GL, et al. The use of faecal microbiota transplant as treatment for recurrent or refractory Clostridium difficile infection and other potential indications: joint British Society of Gastroenterology ( BSG ) and Healthcare Infection Society ( HIS ) guidelines. J Hosp Infect [Internet]. 2018;100:S1–31.
Meer over poeptransplantaties? Lees het hier >