Is biologische voeding beter voor de gezondheid?

In de schappen van de supermarkt zien we steeds meer biologische producten verschijnen. Met name de verkoop van biologische babyvoeding, eieren en zuivel is sterk gestegen. De reden om meer biologisch te gaan eten is vaak voor het verbeteren van de gezondheid. In dit artikel zullen we kijken wat er bekend is over het effect van biologische voeding op onze gezondheid.

Wat is er anders bij biologische voeding?

Biologische voeding bevat vrijwel hetzelfde aantal macronutriënten (koolhydraten, vetten en eiwitten). Wel bevatten biologische gewassen meer antioxidanten (met name polyfenolen; plantaardige stoffen met vele positieve gezondheidseffecten), biologisch zuivel meer omega-3 vetzuren en organisch vlees meer meervoudig onverzadigde vetten. Ook zijn er aanwijzingen dat de hoeveelheden micronutriënten (onder andere magnesium) hoger is in biologische voeding.

In een aantal (15 in totaal) klinische studies word het effect van een dieet zonder biologische producten vergeleken met een dieet waarbij minimaal 80% bestaat uit biologische producten. Het zijn allen wel relatief korte studies (1-4 weken). Bij vrijwel alle onderzochte variabelen (zoals voedingsstoffen in bloed en urine) worden er weinig verschillen gevonden tussen de twee groepen. In één studie wordt beschreven dat biologische voeding meer antioxidanten bevatten, welke ook worden teruggezien in het lichaam als toename in antioxidanten. Tevens was er een afname in gewicht en ontstekingswaarden. Deze studie is echter van een lage kwaliteit en dus moet er meer onderzoek gedaan worden om te zien of dit daadwerkelijk zo is.

De meeste onderzoeken over dit onderwerp zijn observationele studies (20 in totaal), waarbij vaak grote groepen mensen een langere tijd worden gevolgd. Hierbij wordt dan gekeken of er een associatie gevonden kan worden tussen biologische voeding en gezondheid. Belangrijk hierbij te onthouden is dat bij deze onderzoeken niet kan worden vastgesteld of er een causaal verband is, dat wil zeggen dat biologische voeding zeker weten leidt tot een betere gezondheid. Op het gebied van voortplanting worden hogere concentraties spermacellen gezien bij biologische boeren en worden vrouwen sneller zwanger als ze weinig voeding met resten van pesticiden eten (meer biologische voeding). Tijdens de zwangerschap hebben deze vrouwen een lagere kans op pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging), hebben hun kinderen minder vaak hypospadie (een aangeboren afwijking van het mannelijke geslachtsorgaan), middenoorontstekingen, eczeem en piepen (wat een voorbode kan zijn voor astma op latere leeftijd). De samenstelling van de moedermelk van de twee groepen was vrijwel gelijk. Het is wel belangrijk te vermelden dat deze onderzoeken zijn gedaan onder vrouwen met een antroposofische levensstijl, waar naast biologische voeding onder andere ook veel gefermenteerde voeding wordt gegeten en lang borstvoeding wordt gegeven. Observationele studies bij volwassenen hebben laten zien dat een biologisch voedingspatroon een lager risico geeft op het ontstaan van overgewicht en metabool syndroom (een combinatie van een verhoogd cholesterolgehalte, hoge bloeddruk, grote buikomvang en een hoge bloedsuikerspiegel). Twee grote studies lieten geen verschil (in Engeland) en een heel kleine afname (in Frankrijk) zien in het krijgen van kanker bij mensen die veel biologische producten eten. Beide studies lieten wel een lager risico zien op het krijgen van non-Hodgkin lymfoom.

Minder bestrijdingsmiddelen

Het meeste bewijs is er voor de reductie van blootstelling van bestrijdingsmiddelen. In alle klinische studies werd dit aangetoond door een afname in sporen van bestrijdingsmiddelen of afbraakproducten in de urine (tot wel 90%). Verschillende organofosfaten (insecten dodend middel) en glyfosaat (onkruidverdelger en wereldwijd het meest gebruikte chemische middel in de landbouw) zijn recent door de WHO geclassificeerd als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’. Een afname van deze stoffen in het lichaam kan dus potentieel een gezondheidsbevorderend effect hebben. In ons dieet zijn de grootste bronnen van bestrijdingsmiddelen volkoren producten, fruit en groenten. In Nederland is er vooralsnog geen Kamermeerderheid voor een totaalverbod op glyfosaat.

Er zijn dus een aantal positieve effecten beschreven van het eten van overwegend biologische voeding, waarvan een verlaagde blootstelling aan bestrijdingsmiddelen het meest evident is. Er is echter nog weinig bekend over eventuele positieve lange termijn effecten van het eten van biologische voeding op onze gezondheid. Tevens gaat het eten van biologische voeding vaak samen met een gezondere leefstijl met veel plantaardige en weinig dierlijke producten, wat op zichzelf al geassocieerd is met een betere gezondheid.

Bronnen:

Lees ook: