Darmkankerscreening werpt z’n vruchten af!

In 2014 is in Nederland stapsgewijs een bevolkingsonderzoek naar darmkanker ingevoerd. Eens per 2 jaar krijgen mensen vanaf 55 jaar een uitnodiging voor ontlastingsonderzoek, namelijk (iFOBT) fecaal immunochemisch onderzoek. Nederlandse onderzoekers hebben recentelijk gekeken naar het aantal gevallen van darmkanker, mortaliteit, tumorkenmerken en behandeling van darmkanker voor en na de introductie van dit screeningsprogramma.

De onderzoekers verzamelden de gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie van 1 januari 2010 tot 31 december 2019 bij mensen van 55 jaar of ouder. Patiënten met een darmkanker-diagnose tussen 1 januari 2014 en 31 december 2018 in de Nederlandse Kankerregistratie werden gekoppeld aan de landelijke registratie van histopathologie en cytopathologie (PALGA) om de wijze van detectie te identificeren (dat wil zeggen, screening-gedetecteerd versus regulier).

Tussen 1 januari 2010 en 31 december 2019 werden 125.215 Keer darmkanker gediagnosticeerd bij personen van 55 jaar of ouder en werden ze opgenomen in de analyses voor de incidentie van darmkanker. Vóór de introductie van het screeningsprogramma was het aantal nieuwe darmkanker gevallen in 2013 bij 55-plussers 214,3 per 100.000 inwoners. Na de introductie van het screeningsprogramma nam dit percentage aanvankelijk toe tot 259,2 per 100 000 inwoners in 2015, en daalde vervolgens tot 181,5 per 100 000 inwoners in 2019. Het aantal nieuwe gevorderde darmkanker gevallen (stadium III en IV ) waren 117,0 per 100.000 inwoners in 2013 en steeg tot 122,8 per 100.000 inwoners in 2015; dit percentage daalde vervolgens tot 94,7 per 100.000 inwoners in 2018. De darmkankersterfte daalde van 87,5 sterfgevallen per 100.000 inwoners in 2010 tot 64,8 per 100.000 inwoners in 2019. Vergeleken met reguliere-gedetecteerde darmkanker, was screening-gedetecteerde darmkanker vaker aan de linkerkant van de dikke darm gelokaliseerd (48,6% vs 35,2%) en werd dit vaker in een vroeg stadium gedetecteerd (I of II; 66,7% vs 46,2%). Dit komt doordat deze kanker zich dichter bij de endeldarm bevindt en daardoor vaker zorgt voor een positieve ontlastingstest. De screening-gedetecteerde darmkanker werd eerder behandeld door lokale excisie in vergelijking met regulier gedetecteerde darmkanker, en deze bevinding werd ook gezien wanneer stadium I darmkanker afzonderlijk werd geanalyseerd.

“De darmkankersterfte daalde van 87,5 sterfgevallen per 100.000 inwoners in 2010 tot 64,8 per 100.000 inwoners in 2019.”

Na de invoering van het landelijke darmkanker screeningsprogramma werd een afname van de incidentie van darmkanker in het algemeen en in een gevorderd stadium waargenomen. Gezien deze observatie, samen met de waargenomen verschuiving naar detectie in eerdere stadia en lokale behandelingen kunnen we dus voorzichtig concluderen dat het bevolkingsonderzoek z’n vruchten afwerpt.

Bron: Breekveldt et al. Colorectal cancer incidence, mortality, tumour characteristics, and treatment before and after introduction of the faecal immunochemical testing-based screening programme in the Netherlands: a population-based study. The Lancet Gastroenterology January 2022

Lees ook: