nafld

Langer leven zonder chronische ziekte met een gezonde leefstijl

We leven met z’n allen steeds langer. Helaas betekent dit niet dat we ook langer in goede gezondheid leven. Steeds meer mensen ontwikkelen een chronische ziekte, zoals suikerziekte, hart- en vaatziekten of kanker. Het hebben van een chronische ziekte geeft een afname van de levensverwachting tussen de 7.5 en 20 jaar. We weten dat er een aantal leefstijlfactoren zijn die effect hebben op onze levensverwachting en het ontwikkelen van chronische aandoeningen. Deze leefstijlfactoren zijn roken, beweging, alcoholgebruik, lichaamsgewicht en ons dieet.

In een recent onderzoek verricht door de Amerikaanse Harvard Universiteit heeft men gekeken in wat voor mate de bovenstaande leefstijlfactoren invloed hebben op onze ‘ziektevrije’ levensverwachting, dus zonder het hebben van een van de drie meest voorkomende chronische aandoeningen (suikerziekte, hart- en vaatziekten of kanker). De onderzoekers hebben informatie gebruikt van twee grote prospectieve cohort studies (The Nurses Health Study, gestart in 1976 en de Health Professionals Study, gestart 1986) die over een langere tijd zijn gevolgd. In prospectieve cohort studies worden groepen mensen voor een langer periode (vaak jaren) gevolgd en wordt gekeken naar blootstelling aan risicofactoren (zoals leefstijl) welke op meerdere momenten in de tijd worden gemeten. Door deze twee cohorten te combineren hebben ze belangrijke leefstijlfactoren kunnen onderzoeken in meer dan 100.000 mensen (66% vrouw). Er werd een gezonde leefstijl score berekend op basis van informatie over dieet, roken, beweging, alcohol consumptie en body mass index (BMI). Met een maximale score van 5 als je behoorde tot de top 40% met het gezondste dieet (gemeten met de Alternative Healthy Eating Index, een score over hoe gezond het dieet is), ten minste 30 minuten beweegt met matig of zware intensiteit, een gezond BMI hebt (18.5-24.9), nooit gerookt hebt en matig alcoholgebruik (5-15 g/dag vrouwen, 5-30 g/dag voor mannen).

” Van de vrouwen met de hoogste score (vijf) ontwikkelt 23.7% een chronische aandoening en met de laagste score (nul) 34.4%, bij mannen is dit respectievelijk 23.5% en 31.3%.”

Uit de analyses is gebleken dat zowel mannen als vrouwen met een hoge score van vier of vijf, een lager risico hebben op het ontwikkelen van een chronische aandoening na het 50e levensjaar. Van de vrouwen met de hoogste score (vijf) ontwikkelt 23.7% een chronische aandoening en met de laagste score (nul) 34.4%, bij mannen is dit respectievelijk 23.5% en 31.3%. Als je kijkt naar de levensverwachting na het 50e levensjaar zonder chronische aandoening is deze gemiddeld 10.6 jaar langer voor vrouwen met een gezonde leefstijl score van vier of vijf, bij mannen met deze score is dit gemiddeld 7.6 jaar langer. Mensen met een chronische aandoening met een hoge gezonde leefstijl score van vijf lijken langer te leven dan de mensen met de laagste score van nul, maar dit verschil was niet significant.

Er is ook apart gekeken naar het effect van alleen roken op een gezonde levensverwachting en hierbij werd gevonden dat vrouwen die langer dan 10 jaar gestopt waren met roken 1.7 jaar gezonde levensjaren verloren in vergelijking met 6 jaar verlies voor vrouwen die minder dan 10 jaar geleden waren gestopt. Voor mannen waren deze verschillen minder groot, namelijk 1.9 versus 2.6 jaar verlies.

Twee belangrijke beperkingen van deze studie zijn dat alle informatie is gebaseerd op zelf-rapportage en dat het met name blanke mensen werkzaam in de gezondheidszorg zijn. Wat altijd een beperking is bij een cohort studie is dat er alleen verbanden aangetoond kunnen worden tussen factoren, maar geen causaliteit (of er een oorzakelijk verband is).

We kunnen wel concluderen dat in deze populatie mensen met een gezonde leefstijl minder vaak van een chronische aandoening ontwikkelen en tevens een langere ‘ziektevrije’ levensverwachting. We kunnen echter niet direct stellen dat dit komt door een gezonde leefstijl, alleen dat er een verband is. Leefstijlfactoren lijken meer effect te hebben op vrouwen, met een grotere daling in het ontwikkelen van chronische aandoeningen en meer toename van de ‘ziektevrije’ levensverwachting. Dit is in eerdere studies ook gezien, maar het is nog onduidelijk waar dit door komt.

Bron: Li et al (2020). Healthy lifestyle and life expectancy free of cancer, cardiovascular disease, and type 2 diabetes: prospective cohort study. BMJ. 2020 Jan 8;368:l6669.

Lees ook: