Stress

Stress, stress, stress…maar wat heeft dat met voeding te maken?

Prof. dr. Robert Jan Brummer, gastroenteroloog Örebro Universiteit

Allemaal ervaren we stress in het dagelijks leven. Dat kan van korte duur zijn, maar het kan ook voor langere perioden aanhouden. We weten dat ons maag-darmsysteem zich daar niet goed bij voelt. Examendiarree is zo’n typisch voorbeeld daarvan. Ook chronische stress heeft een negatieve invloed om onze darmen en we proberen dat te verklaren met behulp van het begrip “darm-hersen as”. Dit beschrijft de communicatie tussen het maag-darm systeem en de hersenen in beide richtingen. Ik probeer deze ingewikkelde tweespraak soms te verklaren de metafoor van de muziek te gebruiken; de hersenen zijn de pianist, het maag-darm systeem is de piano en de muziek die de piano produceert kunnen we vergelijken met hoe de darm functioneert. Een begaafd pianist kan op een Steinway vleugel spelen, maar is hij of zij afgeleid of in slecht humeur, dan wordt er geen goede muziek geproduceerd.

Traditioneel heeft de onderzoekswereld zich gericht op de vraag hoe we onze darmen kunnen beschermen tegen de negatieve invloed van stress. We weten dat zowel onze darmflora als de zogenaamde barrièrefunctie van de darm daar een belangrijke rol in vervult. Veel onderzoek is dan ook gedaan naar het effect van probiotische bacterieculturen. 

“Hoe kunnen we door middel van een gezonde darm het effect van stress op de hersenen verminderen?”

Maar ik wil nu de vraag omdraaien: hoe kunnen we door middel van een gezonde darm het effect van stress op de hersenen verminderen? Dat lijkt een veel ingewikkelder vraag te zijn en ook niet zo gemakkelijk te beantwoorden. Wetenschappelijk onderzoek bij dieren heeft in ieder geval aangetoond dat dit positieve effect zeker mogelijk is, maar hoe? Eén van de mogelijke oplossingen kan het zogenaamde “anti-inflammatoire dieet” zijn, dat is een voeding die specifiek ontstekingen in het lichaam tegenwerkt of onderdrukt. In landen rond de Middenlandse Zee wordt over het algemeen veel groenten en fruit gegeten en zijn ook de vetten die worden genuttigd van hogere kwaliteit. Dit lijkt een gunstig effect op ontstekingen en mentaal welbevinden te verbeteren. In Scandinavische landen wordt een soortgelijke voeding gepropageerd waar dan specifieke noordelijke levensmiddelen worden gebruikt zoals zalm, peulvruchten en allerlei soorten bessen. Als wetenschapper ben ik zelf nu druk bezig met de voorbereidingen van een grote studie waarbij we de effecten van zo’n voeding op de stemming van mensen met milde depressie bestuderen. Hierbij nemen we natuurlijk ook de darmfunctie onder loep.

Laten we de muziek metafoor nog even in herinnering te brengen: kunnen we de pianist gelukkiger maken met betere muzieknoten? Het antwoord lijkt voor de hand te liggen!

Lees ook: