Opiniestuk in Lancet over ‘Gut Health’ – een realistische blik

Het concept van ‘darmgezondheid’ of ‘gut health’ wordt vaak gebruikt door voedingsbloggers en hun lezers, maar er wordt minder vaak ingedoken op de klinische context en wordt zelden gebruikt gemaakt van de wetenschappelijke literatuur. Populaire media suggereren dat de sleutel tot het oplossen van alle gezondheidsproblemen is om onze darmen te voeden door bijvoorbeeld kombucha te drinken en gluten te vermijden. Maar wat wordt bedoeld met darmgezondheid? Als gezondheidsconcept met een groeiend algemeen belang, is het een term die het waard is om nader te onderzoeken.

Interessant genoeg is de uitdrukking ook opgedoken in enkele wetenschappelijke publicaties, wat suggereert dat het een steeds meer geaccepteerd concept wordt, zelfs als er geen consensusdefinitie bestaat. Deze artikelen suggereren dat de gezondheid van de darmen wordt bepaald door de afwezigheid van symptomen in het spijsverteringsstelsel (bijv. Buikpijn, diarree) en ziekte (bijv. IBD, darmkanker), evenals de afwezigheid van andere ongunstige lokale aandoeningen, waaronder verhoogde darm-doorlaatbaarheid, slijmvliesontsteking of tekort (of zelfs overmaat) aan korte keten vetzuren. Het darm microbioom zou een centrale factor spelen om ‘darmgezondheid’ te bereiken middels gezonde voeding. Ook hier is er veel onenigheid tussen populaire opvattingen en de stand van het wetenschappelijk bewijs. Er is bijvoorbeeld nog geen solide menselijk bewijs dat de inname van bewerkte voedingsmiddelen of geraffineerde suiker negatieve effecten heeft op alle bovengenoemde darmgezondheidsparameters. Evenmin zijn lijsten met de tien beste voedingsmiddelen voor de gezondheid van de darmen bijzonder nuttig. Zulke lijsten vereenvoudigen onterecht de complexiteit van een dieet tot een handvol voedingsmiddelen met veel vezels, zonder rekening te houden met belangrijke nuances. Er zijn meerdere soorten vezels die in voedsel voorkomen en weten ook niet zeker of alle soorten vezels essentieel zijn voor de darmgezondheid. In feite blijkt uit dierstudies dat te veel van sommige soorten vezels schadelijk zijn voor de dikke darm.

“Zulke lijsten vereenvoudigen onterecht de complexiteit van een dieet tot een handvol voedingsmiddelen…”

Gefermenteerd voedsel is een ander goed voorbeeld. Hoewel ze theoretisch gunstig zijn, bevatten niet alle gefermenteerde voedingsmiddelen levende micro-organismen op het moment van consumptie, en diegenen die dat wel doen, zijn niet allemaal probiotisch. Hoewel er enig bewijs is dat sommige micro-organismen uit gefermenteerde voedsel in het maagdarmkanaal worden gekoloniseerd, weten we nog te weinig over het positieve effect op spijsverteringsziekten.

Misschien wel de grootste uitdaging met betrekking tot de darmgezondheid is de individuele aard van het zogenaamde optimale dieet. Het groeiende bewijs dat de manier waarop de stofwisseling reageert op maaltijden sterk geïndividualiseerd zijn, suggereert dat het beste dieet voor de ene persoon, misschien niet geldt de ander. Waarschijnlijk het belangrijkste component is het darmmicrobioom. De recente golf van wetenschappelijke ontdekkingen op het gebied van microbioomonderzoek toont de belangrijke rol van het darmmicrobioom bij het functioneren van de stofwisseling, het immuunsysteem en het centrale zenuwstelsel, evenals bij spijsverteringsziekten, en het behoud van de darmwand. Dit ondersteunt de centrale rol in de darmgezondheid. Het is echter nog niet mogelijk om het optimale darmmicrobioom te definiëren en daarom aanbevelingen te doen om dit te bereiken. Tot de onbekenden behoren de dynamische en interactieve functies van specifieke microbiële soorten en stammen, met name onder verschillende gastheeromstandigheden. Het is waarschijnlijk zo dat een breed scala aan microbioomprofielen als normaal of gezond kan worden beschouwd. Desalniettemin zijn er enkele algemeen relevante factoren die waarschijnlijk een betere darmgezondheid voorspellen. Gastheergenetica is belangrijk, maar duidelijk niet iets dat gemakkelijk kan worden gewijzigd.

“Het is echter nog niet mogelijk om het optimale darmmicrobioom te definiëren en daarom aanbevelingen te doen om dit te bereiken.”

Algemeen advies op basis van het bestaande bewijs omvat onder meer het naleven van nationale richtlijnen voor gezond eten die, over de hele wereld, advies bevatten om een ​​verscheidenheid aan voedingsmiddelen te consumeren, waaronder voedingsmiddelen met veel vezels (bijv. fruit, groenten, peulvruchten, volkoren producten) en om overmatig voedsel te vermijden. Alcohol- en middelengebruik dient vermeden te worden, evenals onnodige geneesmiddelen, regelmatige lichaamsbeweging en activiteiten die het geestelijk welzijn en stressbestendigheid ondersteunen.

Darmgezondheid is een populaire maar slecht begrepen term. Het feit dat de darmfunctie centraal staat in de algehele gezondheid, staat buiten kijf. Wat nodig is, is een duidelijkere definitie en een meer realistische kijk op het reeds bestaande wetenschappelijk bewijs.

Bron: Staudacher & Loughman. Gut health: definitions and determinants. Lancet Gastroenterology April 2021

Lees ook: