Coeliakie

Het effect van gluten bij jongvolwassenen met buikklachten

De afgelopen jaren is glutenvrije voeding steeds bekender en populairder geworden. Mensen met coeliakie en tarwe-allergie eten glutenvrij omdat ze anders (buik)klachten krijgen door een reactie van het afweersysteem op gluten. Daarentegen heb je ook relatief veel mensen die klachten ervaren na het eten van gluten zonder coeliakie of tarwe-allergie te hebben. Dit wordt ook wel niet-coeliakie gluten sensitiviteit (NCGS) genoemd. De oorzaak van NCGS is niet bekend en het lijkt erop dat meerdere factoren, naast het eten van gluten, invloed hebben op het ontstaan van de klachten. Meerdere onderzoeken zijn gedaan naar het effect van gluten op het ontstaan van klachten bij mensen met NCGS. Echter zijn de resultaten erg uiteenlopend en niet geheel betrouwbaar omdat de diagnose gebaseerd is op zelfrapportage en niet kan worden vastgesteld.

Een Deense onderzoeksgroep heeft gekeken naar de invloed van gluten bij jongvolwassenen (15-21 jaar) met buikklachten. Het effect van het eten van gluten op de buikklachten werd gemeten door middel van een vragenlijst met tien verschillende vragen. Hieruit kwam een symptoomscore van 0 tot 100. Daarnaast werd ook het effect op mentale gezondheid onderzocht. Alle 53 adolescenten met buikklachten die aan het onderzoek deelnamen moesten eerst twee weken volledig glutenvrij eten. De adolescenten met een verbetering van buikklachten van meer dan 25% gingen door naar het tweede deel van het onderzoek. In het tweede deel kreeg de eerste groep, bestaande uit 17 adolescenten, dagelijks twee mueslirepen te eten met vijf gram gluten (een gemiddelde boterham bevat 2,5 gram gluten). De tweede groep van totaal 15 adolescenten kreeg dagelijks twee soortgelijke mueslirepen maar dan glutenvrij. Naast de mueslirepen moesten beide groepen volledig glutenvrij eten. Na één week werd de mueslirepen gestopt en bleven de deelnemers volledig glutenvrij eten voor twee weken. Daarna werd het omgedraaid: de eerste groep kreeg gedurende een week dagelijks twee glutenvrije mueslirepen en de tweede groep kreeg dagelijks twee mueslirepen met gluten. De adolescenten wisten niet in welke groep ze waren ingedeeld, wat ook wel geblindeerd wordt genoemd.

Nadat de adolescenten een week de glutenvrije mueslireep hadden gegeten was de gemiddelde symptoomscore 22. Na een week dagelijks glutenvolle mueslirepen was de gemiddelde symptoomscore eveneens 22. Bij 36% van de adolescenten verergerde de buikklachten na het eten van de mueslireep met gluten en bij deze adolescenten zou dus sprake kunnen zijn van NCGS. Daarentegen werden de buikklachten ook erger bij 36% van de adolescenten die een week lang de glutenvrije mueslireep hadden gegeten. De andere adolescenten merkten geen verandering in buikklachten na het eten van de glutenvrije of glutenvolle mueslireep. Net zoals buikklachten, was er ook geen verschil te zien tussen beide groepen in mentale gezondheid.

“Gluten hadden dus geen effect bij adolescenten met buikklachten.”

Gluten hadden dus geen effect bij adolescenten met buikklachten. Er was geen verschil in zowel buikklachten als mentale gezondheid na dagelijkse inname van een glutenvrije of glutenvolle mueslireep. Wat opviel was dat alle adolescenten wel meer dan 25% verbetering merkten in buikklachten na twee weken glutenvrij eten in het eerste deel van het onderzoek en dat in het geblindeerde tweede deel slechts 36% verbetering merkten na het eten van de glutenvrije mueslireep. Dit laat zien dat er ook een groot nocebo effect is (tegenovergestelde van placebo) zodat met name de angst voor het eten van gluten verantwoordelijk is voor de klachten en dat wellicht andere factoren zoals leefstijl ook een invloed hebben.

Bron: Crawley C, Savino N, Halby C, Sander SD, Andersen AN, Arumugam M, Murray J, Christensen R, Husby S. The effect of gluten in adolescents and young adults with gastrointestinal symptoms: A blinded randomised cross-over trial. Aliment Pharmacol Ther. 2022 Mar 29. doi: 10.1111/apt.16914. Epub ahead of print. PMID: 35352373.

Lees ook: